Abdullaxo‘jaeva Malika Samatovna

Malika Samatovna Abdullaxo‘jayeva 1932-yil 28-noyabrda Moskvada tug‘ilgan. Uning ota-onasi Sharq Xalqlari Xalqaro Universitetining talabalari edi. 1950-yilda u Toshkentdagi 110-sonli o‘rta maktabni a’lo baholar bilan tamomladi va Toshkent davlat tibbiyot institutining davolash fakultetiga o‘qishga kirdi. Talabalik yillarida u davlat stipendiyasi sovrindori bo‘lib, talabalar ilmiy jamiyatining raisi sifatida faoliyat yuritgan.

Uning patologik anatomiya kafedrasi qoshidagi ilmiy to‘garakda tayyorlagan birinchi ilmiy ishi O‘zbekiston va SSSR Sog‘liqni saqlash vazirliklari hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan e’tirof etilgan.

Kasbiy faoliyati

1956-yilda Malika Samatovna Toshkent tibbiyot institutini imtiyozli diplom bilan tamomlab, SSSR Tibbiyot fanlari akademiyasining Miya instituti Gistokimyoviy laboratoriyasida ish boshladi. 1960-yilda aspiranturaga o‘qishga kirdi, 1961-yilda esa Toshkent tibbiyot institutida O‘zbekistondagi birinchi Markaziy ilmiy-tadqiqot laboratoriyasini (MITL) tashkil etdi. 1963-yilda O‘zbekiston Sog‘liqni saqlash vazirligining Radiologiya va onkologiya institutida patomorfologiya bo‘limini tashkil qildi. 1968-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi. 1969-yilda M.S. Abdullaxo‘jayeva Toshkent tibbiyot instituti patologik anatomiya kafedrasining mudiri bo‘ldi, 1970-yilda esa professor unvonini oldi. 1990-yilda institutning Birinchi va Ikkinchi Toshkent tibbiyot institutlariga bo‘linishidan so‘ng, u 2000-yilgacha Ikkinchi ToshTI patologik anatomiya kafedrasi mudiri lavozimida ishlashda davom etdi.

Ilmiy tadqiqotlar

Malika Samatovna markaziy asab tizimining reaktiv va patologik jarayonlari, shuningdek eksperimental va klinik immunopatologiya sohasidagi tadqiqotlar bilan shug‘ullangan.

• Gippokamp morfologiyasini o‘rganish bo‘yicha olib borgan izlanishlari uning “Normal va patologik sharoitdagi gippokampning ultra tuzilishi” (1981) nomli kitobida yoritilgan.

• U homiladorlik asoratlarining patogenezi bo‘yicha muhim ilmiy ishlarni amalga oshirgan va tezkor va sust immunologik reaksiyalarning homiladorlikning kechishiga ta’sirini aniqlagan.

• Uning tashabbusi bilan O‘zbekistonda patologik anatomiya bo‘yicha birinchi maxsus malaka oshirish kursi yo‘lga qo‘yildi.

• O‘zbekistonning barcha tibbiyot muassasalarida patologik anatomiya kafedralarining tashkil etilishida muhim rol o‘ynadi.

Ilmiy yutuqlar va mukofotlar

Ilmiy faoliyatidagi yutuqlari:

• Patalogik anatomiya, immunopatologiya, nevrologiya va neyrobiologiya sohalarida ko‘p yillik ilmiy izlanishlar olib borgan.

• O‘zbekistonda patologik anatomiya bo‘yicha ilmiy va amaliy markazni tashkil qilgan.

• 13 nafar tibbiyot fanlari doktori va 58 nafar fan nomzodining ilmiy rahbari bo‘lgan.

Mukofotlari va faxriy unvonlari:

• "Mehnatdagi jasorati uchun" medali (1970)

• "Shon-sharaf" ordeni (1976)

• "O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi" unvoni (1980)

• "Mehnat Shuhrati" medali (1984)

• "Oliy ta’lim a’lochisi" medali (2000)

• "Mehnat Shuhrati" ordeni (2003)

• "O‘zbekiston Yulduzi" ordeni va "O‘zbekiston Qahramoni" unvoni (2006)

Xalqaro faoliyati

• O‘zbekistonda patologik anatomiya mutaxassislarini tayyorlash markazining asoschisi.

• Xalqaro ilmiy forum va konferensiyalarda faol qatnashgan.

Ilmiy meros va xotira

Malika Samatovna ilmiy va tibbiy ta’lim infratuzilmasini rivojlantirishga katta hissa qo‘shgan, va u hayotining oxirigacha ilmiy va ta’lim loyihalarida faol ishtirok etgan.

U 2018-yilda vafot etdi, lekin uning ilmiy ishlari va kashfiyotlari hozirgi kunda ham patologik anatomiya va tibbiyot sohalarida muhim ilmiy asos bo‘lib qolmoqda.